Εἶστε σίγουροι ὅτι δὲν νηστεύουν οἱ νέοι σήμερα;

 

π. Δημητρίου Ν. Θεοδωροπούλου

 

Σὲ κάθε γενιὰ οἱ μεγαλύτεροι κατηγοροῦν συνήθως τοὺς νεώτερους γιὰ ἐπιπολαιότητα, κακοὺς τρόπους, αὐθάδεια, ἐπιθετικότητα καὶ ἄλλα πολλά. «Χάλασε σήμερα ἡ νεολαία», ἀκοῦς νὰ ἐπαναλαμβάνουν, ξαναγυρνῶντας στὸ ἀπότομα ἀτέλειωτο ρεφραίν, ὅπως θὰ ἔλεγε κι ὁ Διονύσης Σαββόπουλος.

Ἡ κάθε γενιὰ ὅμως ἀναδεικνύει καὶ σπουδαίους ἀνθρώπους. Ἀπὸ ποῦ προῆλθαν αὐτοί; Ἀπὸ ἐκεῖνα τὰ κακομαθημένα παιδιὰ ἀσφαλῶς, ποὺ ὅταν μεγάλωσαν, ἔγιναν «καλοί τε κἀγαθοί».

Τὸν 5ο αἰ. στὴν Ἀθήνα καὶ τὶς Πλαταιὲς κακολογοῦσαν καὶ πάλι τοὺς νέους. Κακολογοῦσαν δηλαδὴ ἐκείνους ποὺ ἔμελλε νὰ γράψουν τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 490 μία ἀπὸ τὶς λαμπρότερες σελίδες στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος, τοὺς Μαραθωνομάχους.

Στὶς 25 Μαρτίου τοῦ 1942 «οἱ νέοι μὲ τὰ πρησμένα πόδια ποὺ τοὺς ἔλεγαν ἀλῆτες» (Ὀδυσσέας Ἐλύτης, Ἄξιόν έστι), πρῶτοι βγῆκαν «ἔξω σὲ δρόμους καὶ σὲ πλατεῖες, μὲ τὸ μόνο πρᾶγμα ποὺ τοὺς εἶχε ἀπομείνει, τὸ σταυρουδάκι τοῦ ἥλιου κάτω ἀπὸ τ’ ἀνοιχτὸ πουκάμισο». Αὐτοὶ διαδήλωσαν, «μὲ τὴν ἀφοβιὰ σὰν σημαία ἁπλωμένη πάνου ὡς κάτου», μπροστὰ στὶς μαῦρες κάννες τῶν κατακτητῶν.

Ἂς μὴ κακοχαρακτηρίζουμε εὔκολα τοὺς νέους. Μᾶς περιμένουν ἐκπλήξεις! 

Σήμερα, γιὰ παράδειγμα, οἱ περισσότεροι ἔχουμε μᾶλλον τὴν ἐντύπωση πῶς οἱ νέοι δὲν νηστεύουν. Ἔρχεται ὅμως ἡ πραγματικότητα νὰ μᾶς διαψεύσει.

Ρίξτε μιὰ ματιὰ στὰ ταχυφαγεῖα (Fast Food), τώρα ποὺ ἦρθε ἡ Σαρακοστή. Ἐνημερώνουν μὲ κάθε τρόπο ὅτι προσφέρουν καὶ νηστήσιμα γεύματα. Ἀναγκάζονται νὰ τὸ κάνουν λόγῳ αὐξημένης ζήτησης. Στὸ διαδίκτυο κυκλοφορεῖ ἕνα ἄρθρο μὲ τίτλο «Νηστήσιμα ἔχετε;» Ὁ συντάκτης του περιγράφει μὲ χαριτωμένο τρόπο τὴν ἔκπληξη ποὺ ἔνιωσε ὅταν βρέθηκε σὲ ἕνα «φαστφουντάδικο» καὶ διαπίστωσε πὼς οἱ παραγγελίες τῶν νέων γιὰ νηστήσιμα ἦταν πολὺ περισσότερες ἀπ’ ὅ,τι θὰ μποροῦσε νὰ φανταστεῖ. Πλῆθος τέτοιων μαρτυριῶν ἔχουμε. Καὶ οἱ Πνευματικοὶ μᾶς πληροφοροῦν ὅτι δὲν εἶναι λίγοι σήμερα οἱ νέοι ποὺ κάνουν τὴν προσπάθειά τους. Κάθε χρόνο καὶ περισσότεροι.

Καὶ ὄχι μόνο τὴν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς. Σὲ Φοιτητικὴ Λέσχη τῆς Θεσσαλονίκης κάποιοι ἀπὸ τοὺς φοιτητὲς ζήτησαν νηστήσιμο φαγητὸ γιὰ τὶς Τετάρτες καὶ τὶς Παρασκευές, κάτι ποὺ δὲν προέβλεπε τὸ πρόγγραμμα σίτισης. Ὁ Διευθυντὴς στὴν ἀρχὴ τοὺς εἶπε: «Ἐσεῖς, νέοι ἄνθρωποι, τί τὴν θέλετε τὴν νηστεία;» Ἐκεῖνοι ἐπέμεναν. Ὁπότε ζήτησε γιὰ τὴν ἱκανοποίηση τοῦ αἰτήματός τους 150 τοὐλάχιστον ὑπογραφές. Μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ ἡ οὐρὰ γιὰ τὸ νηστήσιμο φαγητὸ ἦταν μεγαλύτερη ἀπὸ ἐκείνη γιὰ τὸ ἀρτύσιμο.

Μερικοὶ πιστεύουν ὅτι ὅλο αὐτὸ εἶναι μία μόδα. Ἀναρωτιοῦνται ἂν εἶναι πνευματικοὶ οἱ λόγοι γιὰ τοὺς ὁποίους νηστεύουν οἱ νέοι σήμερα, ἢ εἶναι λόγοι ὑγιεινῆς διατροφῆς ποὺ τοὺς ὠθοῦν ἐκεῖ. Δὲν γνωρίζω τὰ κίνητρα τοῦ καθενός. Καὶ δὲν μπορῶ νὰ τοὺς βάλω ὅλους στὸ ἴδιο τσουβάλι. Οἱ νέοι ἀλληλοεπηρεάζονται. Στοὺς κύκλους τους δημιουργοῦνται εὔκολα τάσεις. Μπορεῖ γιὰ κάποιους νὰ εἶναι μόδα. Ἄλλοι ὅμως κινδυνεύουν νὰ δεχθοῦν ἀτέλειωτη καζούρα γιὰ τὴν ἐπιλογή τους νὰ νηστέψουν. Πάντως, τὸ γεγονὸς ὅτι συνδέουν τὴν νηστεία μὲ ἡμέρες καὶ περιόδους ποὺ προβλέπει ἡ ἐκκλησιαστικὴ τάξη, ἐμένα κάτι μοῦ λέει. Ἂν κάποιος πάλι νηστεύει καὶ γιὰ λόγους ὑγείας, ποῦ τὸ παράξενο; Ἡ Ἐκκλησία δὲν νοιάζεται καὶ γιὰ τὴν ὑγεία μας, δὲν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὸν ὅλον ἄνθρωπο;

Καὶ κάτι ἀκόμη· σπουδαῖο. Σήμερα κανεὶς δὲν πιέζει τοὺς νέους ὡς πρὸς τὰ θέματα αὐτά. Σὲ μιὰν ἄλλη χώρα ἀντίθετα κάποιος θρησκευτικὸς ἡγέτης, ὅπως προσφάτως διάβαζα, εἰσηγήθηκε τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ ξυλοδαρμοῦ γιὰ ὅσους δὲν νηστεύουν, ποινὲς γιὰ ὅσους δὲν προσεύχονται, κακοποίηση γιὰ τὶς γυναῖκες ποὺ γυρίζουν ξεσκέπαστες στοὺς δρόμους. Οἱ δικοί μας νέοι, δόξα τῷ Θεῷ, νηστεύουν ἐπειδὴ τὸ θέλουν, ἔρχονται στὴν Ἐκκλησία ἐπειδὴ τὸ αἰσθάνονται καὶ ὄχι ἐπειδὴ κάποιος τοὺς τὸ ἐπιβάλλει. Καὶ ὅταν ἔρχονται, στέκονται, ἂν μή τι ἄλλο, πολιτισμένα. Δὲν σκουντάει ὁ ἕνας τὸν ἄλλον στὴν οὐρὰ γιὰ νὰ πάει πρῶτος νὰ προσκυνήσει τὸν Ἐπιτάφιο.

Δὲν θέλω νὰ παρουσιάσω τὰ πράγματα ρόδινα. Δὲν θέλω ὅμως καὶ νὰ μηδενίσω τὸ κοντὲρ σὲ ὅ,τι ἔχει σχέση μὲ τοὺς νέους. Προσπαθῶ νὰ κρατήσω ὅ,τι θετικὸ βλέπω σ’ αὐτούς, καὶ ἐκεῖ πάνω κάτι νὰ κτίσω, μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Διότι ἢ αὐτὸ θὰ κάνω· ἢ θὰ βυθιστῶ στὴν μακαριότητα τῆς εὐσεβιστικῆς μου αὐταρέσκειας· ἢ θὰ γκρεμίσω καὶ τὸ ἤδη ὑπάρχον, ἐπιδιδόμενος σὲ μία στεῖρα καὶ ἄτεγκτη κριτική.

Εἴπαμε παραπάνω ὅτι δὲν γνωρίζουμε γιατί οἱ νέοι σήμερα νηστεύουν. 

Μήπως γνωρίζουμε γιατί νηστεύουν οἱ μεγάλοι; 

Ἂν θέλουμε νὰ βγάλουμε τοὺς νέους ἀπὸ τὴν σύγχυση τῆς ἐποχῆς, ἂς ξεκαθαρίσουμε ἐμεῖς πρῶτοι κάποια πράγματα μέσα μας. Δὲν ἀρκεῖ νὰ τοὺς ποῦμε «ξέρεις, δὲν νηστεύουμε γιὰ ν’ ἀποκτήσουμε σιλουέτα». Θὰ πρέπει νὰ τοὺς ἐξηγήσουμε βαθύτερες ἀλήθειες. 

Νὰ τοὺς ποῦμε ὅτι ἡ νηστεία εἶναι ἄσκηση ἐλευθερίας. Ὅμως αὐτὸ προϋποθέτει ὅτι θὰ τοὺς ἔχουμε ἐξηγήσει τί εἶναι ἐλευθερία. Καὶ πρὶν ἀπὸ αὐτὸ θὰ ἔχουμε δείξει ὅτι σεβόμαστε τὴν δική τους ἐλευθερία.

Νὰ τοὺς ποῦμε ὅτι ἡ νηστεία εἶναι πνευματικὸ ἄθλημα. Θὰ πρέπει ὅμως πρῶτα νὰ τοὺς ἔχουμε ἐξηγήσει τί εἶναι ἄσκηση στὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας. 

Νὰ τοὺς δώσουμε νὰ καταλάβουν ὅτι ἡ νηστεία εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ κανάλια μέσῳ τῶν ὁποίων ἔρχεται σ’ ἐμᾶς ἡ θεία χάρις. Πρῶτα ὅμως θὰ πρέπει νὰ γνωρίσουν τί εἶναι ἡ θεία χάρις. Εἶναι κάτι τὸ ἀφηρημένο; Ὄχι, εἶναι ἄκτιστη ἐνέργεια (θεία).

Ὅλα αὐτὰ ξέρουμε νὰ τὰ ἐξηγήσουμε; Ἂν ναί, καλῶς. Ἄν ὄχι, δύο πράγματα μποροῦμε νὰ κάνουμε. Ἢ νὰ τὰ μάθουμε καὶ νὰ τοὺς τὰ λέμε, στὴν δική τους πάντα γλῶσσα· ἢ νὰ σιωποῦμε καὶ νὰ προσευχόμαστε, ὥστε νὰ τοὺς τὰ πεῖ ὁ Θεὸς μὲ τρόπο ποὺ ἐκεῖνος γνωρίζει.

Τὸ τελευταῖο (προσευχὴ) οὕτως ἢ ἄλλως θὰ πρέπει νὰ κάνουμε. Καὶ στὴν ἀρχὴ καὶ στὴν μέση καὶ στὸ τέλος!