Ὁμιλία Β΄ στὴν Παλαιὰ Διαθήκη (Εἰσαγωγὴ στὸ βιβλίο τῆς Γενέσεως)

π. Δημητρίου Ν. Θεοδωροπούλου

Τὸ βιβλίον τῆς Γενέσεως

• Γράφτηκε τὸ 1500 περ. π.Χ. ἀπὸ τὸν Μωϋσῆ.

• Εἶναι τὸ πρῶτο βιβλίο τῆς Πεντατεύχου (Νόμος): ΓΕΝΕΣΙΣ – ΕΞΟΔΟΣ – ΛΕΥΪΤΙΚΟΝ – ΑΡΙΘΜΟΙ - ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ.

• Ἐκτείνεται σὲ 50 κεφάλαια. Καταλαμβάνει τὸ 1/3 τῆς Πεντατεύχου.

• Γένεσις ὁ τίτλος τοῦ βιβλίου, ἀπὸ τὸν 4ο στίχο τοῦ δευτέρου κεφαλαίου του: «Αὕτη ἡ βίβλος γενέσεως οὐρανοῦ καὶ γῆς».

• Βίβλος γενέσεως Ἰησοῦ Χριστοῦ.

• Δημιουργία - Ἀναδημιουργία.

• Στὰ ἑβραϊκὰ τὸ ὄνομα τοῦ βιβλίου εἶναι בְּרֵאשִׁית Bere’Šith (Μπερεσίθ), ποὺ σημαίνει «Ἐν ἀρχῇ» (ἀπὸ τὸν α΄ στίχο τοῦ βιβλίου).

• Γένεσις < γίγνομαι / γίνομαι.

• Γένεσις ≠ Γέννησις.

• Γίγνομαι / γίνομαι ≠ Γεννῶμαι.

• Τὸ γίγνομαι δὲν ἔχει ἐνεργητικὴ φωνή.

• Τὸ γεννῶμαι ἔχει: γεννῶ.

• Μέλλων τοῦ γίγνομαι: γενήσομαι.

• Μέλλων τοῦ γεννῶμαι: γεννήσομαι.

• Παρακείμενος τοῦ γίγνομαι: γεγένημαι.

• Παρακείμενος τοῦ γεννῶμαι: γεγέννημαι.

• Παθητικὸς ἀόριστος τοῦ γίγνομαι: ἐγενήθην.

• Παθητικὸς ἀόριστος τοῦ γεννῶμαι: ἐγεννήθην.

• Παθητικὸς μέλλων τοῦ γίγνομαι: γενηθήσομαι.

• Παθητικὸς μέλλων τοῦ γεννῶμαι: γεννηθήσομαι.

• Θὰ δοῦμε παρακάτω: «Καὶ εἶπεν ὁ Θεός· γενηθήτω στερέωμα». Αὐτὸ τὸ γενηθήτω εἶναι προστακτικὴ παθητικοῦ ἀορίστου τοῦ γίγνομαι.

• Ἡ προστακτικὴ παθητικοῦ ἀορίστου τοῦ γεννῶναι εἶναι γεννηθήτω.

• Μετοχὴ παρακειμένου τοῦ γίγνομαι: γεγενημένος.

• Μετοχὴ παρακειμένου τοῦ γεννῶμαι: γεγεννημένος.

• Μετοχὴ παθητικοῦ ἀορίστου τοῦ γίγνομαι: γενηθείς.

• Μετοχὴ παθητικοῦ ἀορίστου τοῦ γεννῶμαι: γεννηθείς.

Γένεσις - Κεφάλαιον α΄

Τὸ α΄κεφ. λέγεται Ἐξαήμερος ἢ Ἐξαήμερον (οἱ ἕξι ἡμέρες τῆς δημιουργίας τοῦ σύμπαντος κόσμου).

Εἶναι προφητεία παρελθόντων (ἀποκάλυψις). Ὅπως τὸ τελευταῖο βιβλίο (Ἀποκάλυψις) προφητεία, ἔτσι καὶ τὸ πρῶτο.

1 Ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.

 Τὸ διαιρῶ σὲ 4 τμήματα.

Ἐν ἀρχῇ 

ἐποίησεν

ὁ Θεὸς

τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν

 Ὁ ὅρος ἀρχὴ σημαίνει:

- Χρονικὴ ἀφετηρία.

- Πρώτη κίνηση. «Ἀρχὴ ὁδοῦ ἀγαθῆς τὸ ποιεῖν τὰ δίκαια» (Παροιμ. ιϛ΄ 7).

- Ἐκεῖνο ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἀρχίζει νὰ γίνεται κάτι, ἡ βάση, τὸ θεμέλιο. «Ἀρχὴ σοφίας φόβος Κυρίου» (Ψαλμ. ρι΄ 10· Παροιμ. α΄ 7). Φόβος ἐδῶ = εὐλάβεια.

- Ἀρχὴ τῶν τεχνικῶν ἔργων λέγεται ἡ τέχνη (Μ. Βασίλειος).

- Ἀρχὴ τῶν πράξεων λέγεται αὐτὸ ποὺ προσδοκεῖ κανεὶς ὡς ἀποτέλεσμα· ὅπως ἀρχὴ τῆς ἐλεημοσύνης ὅτι τὴν δέχεται ὁ Θεὸς (Μ. Βασίλειος).

- Πηγὴ («τοπικὴ ἀρχή»). Πηγὴ ποταμοῦ.

- Πρώτη αἰτία. Ὁ Ἡράκλειτος ὀνόμαζε τὴν ψυχὴ ἀρχή. Στὴν Θεολογία μας ἀρχὴ ὁ Πατήρ.

- Ἐξουσία, δύναμις, κράτος («ἀρχὲς καὶ ἐξουσίες»). Ἀνωτάτη ἀρχή. Ὑπερτάτη ἀρχή. Σημαίνει κάτι τὸ κυριαρχικό, ἢ κάποιο ἀξίωμα ἀκόμη. Ἀπὸ ἐδῶ καὶ ἡ λέξη ἄρχων / ἄρχοντες. Ὁ Θεὸς εἶναι ὁ κυρίαρχος τῶν πάντων, καὶ τὰ πάντα ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὴν βουλητική του ἐνέργεια. 

- Κανών. Π.χ. «ἔχω ὡς ἀρχή, νὰ εἶμαι συνεπὴς στὰ ραντεβού μου».

Καὶ λέει ὁ Μ. Βασίλειος, ὅτι ἀφοῦ τόσα πολλὰ σημαίνει ἡ λέξη ἀρχή, πρόσεχε μήπως ἐδῶ ταιριάζει μὲ ὅλες τὶς σημασίες της. Προχωρῶντας ἀνάποδα ἀπὸ τὸ παρὸν στὸ παρελθόν, λέει, θὰ βρεῖς ἀπὸ ποῦ δόθηκε στὸν χρόνο ἡ πρώτη κίνηση· καὶ ὅτι ὡς θεμέλια καὶ βάσεις κτίστηκαν πρῶτα ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ. Καὶ ὅτι ὑπάρχει μία λογικὴ ποὺ διέπει ὅλα αὐτὰ ποὺ βλέπουμε.

Λέει ἐπίσης ὅτι ἡ ἀρχὴ εἶναι κάτι ποὺ δὲν διαιρεῖται καὶ δὲν ἔχει διαστάσεις· ὅπως ἡ ἀρχὴ τῆς ὁδοῦ δὲν εἶναι ἀκόμη ὁδός, οὔτε ἡ ἀρχὴ τοῦ σπιτιοῦ σπίτι. Ἔτσι καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ χρόνου δὲν εἶναι χρόνος, οὔτε κἂν ἕνα ἐλάχιστο μόριο τοῦ χρόνου. Ἂν κανεὶς δὲν συμφωνεῖ καὶ λέει ὅτι ἡ ἀρχὴ τοῦ χρόνου εἶναι χρόνος, τότε θὰ πρέπει νὰ τὴν διαιρέσει στὰ μέρη τοῦ χρόνου (ἀρχὴ - μέση – τέλος). Θὰ εἶναι ἀναγκασμένος νὰ ἐπινοήσει ἀρχὴ τῆς ἀρχῆς, ὅπερ γελοῖον. Καὶ δὲν θὰ ἀναγκασθεῖ νὰ διχοτομήσει μία μόνο φορὰ τὴν ἀρχή, ἀλλὰ πολλὲς, διότι τὸ διαιρούμενο πάντοτε θὰ τέμνεται (βέλος – χελῶνα καὶ Ἀχιλλεύς).

Ἄρα τὸ «ἐν ἀρχῇ» σημαίνει «ἐν ἀκαρεῖ» (ἀκαριαίως). 

big bang. 

Δέχεται ἡ ἐπιστήμη ὅτι ὑπάρχει ἀρχή.