π. Δημητρίου Ν. Θεοδωροπούλου
Διάγραμμα ὁμιλίας
Τὴν ἐρχομένη Κυριακὴ 09/02/2025 ἀνοίγει τὸ Τριῴδιο.
Μαζὶ μὲ τὸ Τριῴδιο ἀνοίγει καὶ ἡ πιὸ μεγάλη ἑορτολογικὴ περίοδος τῆς Ἐκκλησίας μας (ἑορτολογικὸς κύκλος): τῶν κινητῶν ἑορτῶν τοῦ Πάσχα.
Ἀνοίγει μὲ τὴν Κυριακὴ τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου (ἔναρξις Τριῳδίου) καὶ κλείνει τὴν Κυριακὴ τῶν Ἁγίων Πάντων (τελευταία τῶν κινητῶν ἑορτῶν τοῦ Πάσχα).
Γιὰ φέτος, ἀπὸ 9 Φεβρουαρίου (Τελώνου καὶ Φαρισαίου) ἕως 15 Ἰουνίου (Ἁγίων Πάντων).
Εἶναι 127 ἡμέρες. Ὅταν δίσεκτο τὸ ἔτος, 128 ἡμέρες.
Ἄρα, 4 μῆνες καὶ 1 ἑβδομάδα περίπου.
Τὸ 1/3 τοῦ ἔτους δηλαδὴ καὶ κάτι παραπάνω.
Γιατί;
Διότι τὸ Πάσχα εἶναι ἑορτὴ ἑορτῶν καὶ πανήγυρις πανηγύρεων.
Ἡ λέξη Πάσχα παράγεται ἀπὸ τὴν ἀραμαϊκὴ Pâsha ποὺ συγγενεύει πρὸς τὴν Ἑβραϊκὴ Πεσάχ. Λέγεται καὶ «Φάσκα», Φάσκα τῶν Ἑβραίων.
Σημαίνει ὅ,τι καὶ ἡ λέξη «διάβασις». Σημαίνει καὶ «ὑπερπήδησις» (ἐπειδὴ ὁ ἐξολοθρευτὴς ἄγγελος ὑπερπηδοῦσε τὰ σπίτια τῶν Ἑβραίων). Ἑρμηνεύεται καὶ μὲ τὶς λέξεις «ὑπερβασία» ἢ «διαβατήρια».
Τὸ Πάσχα συνδέεται καὶ μὲ τὴν ἑορτὴ τῶν Ἀζύμων.
Στὸ βιβλίο τῆς Ἐξόδου (κεφ. 12) βρίσκουμε τὶς ρίζες τῶν δύο αὐτῶν ἑορτῶν.
Ἐκεῖ περιέχονται πολλὲς προτυπώσεις τοῦ δικοῦ μας Πάσχα.
Τὸ Πάσχα γιόρταζαν οἱ Ἑβραῖοι κατὰ τὸν μῆνα Νισὰν (ἀπὸ τὸ βαβυλωνιακὸ Nisannu ἡ λέξη).
Ἦταν ὁ πρῶτος μῆνας γι’ αὐτούς. Λεγόταν καὶ Ἀβίβ. Οἱ Ἑβραῖοι παρέλαβαν τὸ ἡμερολόγιό τους ἀπὸ τοὺς Βαβυλωνίους. Ὁ Νισὰν ἀντιστοιχεῖ στὸν δικό μας Μάρτιο - Ἀπρίλιο.
Καὶ οἱ χριστιανοὶ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας γιόρταζαν ἀρχικὰ τὸ Πάσχα στὶς 14 τοῦ Νισὰν (θάνατος Κυρίου), μὲ ὅποια ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος καὶ ἂν συνέπιπτε.
Στὴν Δύση ὅμως τὸ γιόρταζαν πάντα τὴν πρώτη Κυριακὴ μετὰ τὴν ἐαρινὴ πανσέληνο.
Ὁ ἅγιος Πολύκαρπος Σμύρνης τὸ 150 περίπου ἐπεχείρησε νὰ συμφιλιώσει τὶς δύο παραδόσεις, χωρὶς ὅμως ἀποτέλεσμα.
Ὑπῆρξε ἐν τέλει ἀντιπαράθεση, ἡ ὁποία κορυφώθηκε τὸ 190, μὲ ὁρατὸ τὸν κίνδυνο σχίσματος, τὸ ὁποῖο ἀπεφεύχθη μὲ τὴν παρέμβαση τοῦ ἁγίου Εἰρηναίου Λουγδούνου.
Σιγὰ σιγὰ ἐπεκράτησε καὶ στὴν Ἀνατολὴ τὸ ρωμαϊκὸ ἔθος.
Τελικὰ στὴν Σύνοδο τῆς Νικαίας (Α΄ Οἰκουμενική, 325) ἀποφασίσθηκε νὰ γιορτάζεται τὸ Πάσχα ἐν ἡμέρᾳ Κυριακῇ.
Θὰ δοῦμε τὴν ἑπόμενη φορὰ πῶς ὑπολογίζεται τὸ Πάσχα μὲ βάση τὸν κανόνα τῆς Συνόδου.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου
Τὰ ἄρθρα δὲν εἶναι πραγματεῖες, ὥστε νὰ ἐξαντλοῦν ἕνα θέμα. Περισσότερο προβληματισμοὺς εἰσάγουν καὶ ἀφορμὲς γιὰ σκέψη καὶ διάλογο. Γι' αὐτὸ καὶ τὰ καλοπροαίρετα σχόλια εἶναι εὐπρόσδεκτα ἐδῶ, μᾶλλον δὲ καὶ ἐπιθυμητά. Εὐπρόσδεκτες ἐπίσης εἶναι καὶ οἱ ἐρωτήσεις. Ὁ δὲ διάλογος ἐνθαρρύνεται ὅλως ἰδιαιτέρως .