Ἐν τῷ πνεύματι τῆς ἀληθείας καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ τοῦ πνεύματος

 π. Δημητρίου Ν. Θεοδωροπούλου

Διάγραμμα ὁμιλίας

Ἀπὸ τὰ τρία ὀνόματα ποὺ ἔχει ἡ Κυριακὴ ποὺ μᾶς πέρασε, τὰ δύο (Κυριακὴ τῆς Τυρινῆς, ἢ Τυροφάγου, καὶ Κυριακὴ τοῦ Χαμένου Παραδείσου — τὸ λέω μὲ ἁπλᾶ λόγια) συνδέονται μὲ τὴν νηστεία· τὸ πρῶτο ἄμεσα καὶ τὸ δεύτερο ἔμμεσα, ὑπὸ τὴν ἔννοιαν ὅτι χάσαμε τὸν Παράδεισο ἐπειδὴ δὲν ὑπακούσαμε στὴν ἐντολὴ τῆς νηστείας, φάγαμε ἀπὸ τὸν ἀπαγορευμένο καρπό.

Τὸ τρίτο ὄνομα ἔχει σχέση μὲ τὴν συγγνώμη. Καὶ τὸ ἀντλοῦμε ἀπὸ τὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα τῆς ἡμέρας ἐκείνης (Ματθ. ϛ΄ 14-21): «Ἐὰν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος κ.τ.λ.).

Ζητάει ὁ Θεὸς ἀπὸ ἐμᾶς νὰ συγχωροῦμε, νὰ νιώθουμε ὅτι εἴμαστε κοινωνία καὶ ὄχι ἄτομα. 

Γι’ αὐτὸ καὶ στὴν Κυριακὴ προσευχὴ οἱ ἀντωνυμίες ἀπαντοῦν στὸν πληθυντικό· ὥστε λέγοντας τὸ «Πάτερ ἡμῶν», «δὸς ἡμῖν», «ἄφες ἡμῖν», «μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς», «ῥῦσαι ἡμᾶς», νὰ διώχνουμε κάθε ἴχνος ὀργῆς ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ μας.

Ὅποιος δὲν συγχωρεῖ, ὄχι «θὰ πάει στὴν κόλαση», ἐκεῖνος ἔχει τὴν κόλαση μέσα του. Διότι αὐτὸ εἶναι κόλασις, ἡ ἐχθρότης· καὶ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἡ ἀγάπη.

Νὰ θυμηθοῦμε καὶ τὸν πατρο-Κοσμᾶ τὸν Αἰτωλό, ποὺ ἔλεγε μὲ τὴν χαρακτηριστική του ἁπλότητα: «Δύο ἄνθρωποι, χριστιανοί μου, ἦλθον μίαν φορὰν καὶ ἐξωμολογήθησαν εἰς ἐμὲ κ.λπ.) — καὶ πῶς ἀντιμετώπισε ὁ ἅγιος τὸν καθένα τους.

Πιὸ κάτω στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα ὁ Χριστὸς μᾶς ζητάει νὰ μὴ νηστεύουμε ὅπως οἱ ὑποκριτές.

Περὶ ὑποκρισίας θὰ διαβάσουμε ἕνα κήρυγμα ποὺ ἐξεφωνήθη πρὶν ἀπὸ 45 ἀκριβῶς χρόνια (8 Μαρτίου 1970, Κυριακὴ τῆς Τυροφάγου) στὸν Μητροπολιτικὸ Ναὸ Ἀθηνῶν ἀπὸ τὸν μακαριστὸ Μητροπολίτη Χαλκηδόνος Μελίτονα Χατζῆ (1913-1989).

Ὁ τίτλος τῆς ὁμιλίας ἦταν: «Κατηγορῶ τὴν ὑποκρισίαν». Ἔμεινε ὅμως περισσότερο γνωστὴ ὡς ἡ «Ὁμιλία γιὰ τὸν καρνάβαλο».

Εἶναι μία πολὺ ὡραία ψυχολογικὴ προσέγγιση τῆς ὑποκρισίας, ράπισμα στὸν ἠθικισμὸ καὶ τὴν σωματειακὴ ἀντίληψη περὶ Ἐκκλησίας (ἡ Ἐκκλησία ὡς σωματεῖο καὶ ὄχι ὡς σῶμα Χριστοῦ), ἀφύπνιση συνειδήσεων ἀπέναντι στὴν κραυγὲς ἀγωνίας τοῦ σύγχρονου κόσμου καὶ κυρίως τῶν νέων.