Ἄρτος ἔνζυμος ἢ ἄζυμος στὴν Θεία Λειτουργία; (Ὁμιλία Ε΄ στὴν Θ. Λειτουργία)

π. Δημητρίου Ν. Θεοδωροπούλου

Περιγραφὴ

Γιὰ νὰ δώσουμε πειστικὴ ἀπάντηση στὸ ζήτημα αὐτό, θὰ πρέπει νὰ δοῦμε τί ἄρτο χρησιμοποίησε ὁ Κύριος στὸν μυστικὸ δεῖπνο.

 Ἦταν ἄζυμος αὐτὸς ὁ ἄρτος, ἢ ἔνζυμος;

Ὁ μυστικὸς δεῖπνος ἦταν τὸ πασχάλιο δεῖπνο τῶν Ἰουδαίων, ἢ κάτι ἄλλο, κάτι καινὸ (καινούργιο);

Γιὰ νὰ τοποθετήσουμε τὰ πράγματα σὲ στέρεες βάσεις, θὰ πρέπει νὰ πᾶμε πολὺ πίσω, 14 αἰῶνες πρὸ Χριστοῦ περίπου, στὴν Αἴγυπτο, παραμονὲς τῆς ἐξόδου τῶν Ἰσραηλιτῶν ἀπὸ τὴν χώρα αὐτή.

Θὰ διαβάσουμε ἀπὸ τὸ 12ο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τῆς Ἐξόδου (δεύτερο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης).

Ἐκεῖ ὁ Θεὸς μιλάει στὸν Μωϋσῆ καὶ στὸν ἀδελφό του Ἀαρὼν καὶ τοὺς λέει νὰ μεταφέρουν στοὺς Ἰσραηλῖτες τὰ ἑξῆς.

Νὰ ἀγοράσει ὁ κάθε οἰκογενειάρχης ἕναν ἀμνὸ ἢ ἕνα ἐρίφιο στὶς 10 τοῦ τρέχοντος μηνὸς (Νισάν: δικός μας Μάρτιος - Ἀπρίλιος) καὶ νὰ τὸ διατηρήσει μέχρι τὶς 14 τοῦ μηνός.

Τὸ πρόβατο νὰ εἶναι τέλειον (= ἀρτιμελὲς καὶ ἄμωμον, ἤτοι χωρὶς κανένα ἐλλάτωμα), ἄρσεν καὶ ἐνιαύσιον (χρονιάρικο).

Στὶς 14 τοῦ μηνός, ἀφ’ ἑσπέρας, νὰ σφάξουν τὸν ἀμνὸ ἢ τὸ ἐρίφιο (ἡ λέξη πρόβατο τότε σήμαινε καὶ τὰ δύο) καὶ μὲ τὸ αἷμα του θὰ ἀλείψουν τὶς εἰσόδους τῶν σπιτιῶν τους.

Τὸ βράδυ θὰ ἔπρεπε νὰ φᾶνε ὅλο τὸ σφάγιο, ψημένο στὴν φωτιὰ ὁπωσδήποτε (ὄχι μαγειρευμένο), μαζὶ μὲ ἄζυμα καὶ πικρίδες (πικρὰ χόρτα).

Θὰ ἔπρεπε νὰ τὸ φᾶνε ὅλο μέχρι τὸ πρωί, χωρὶς νὰ συντρίψουν οὔτε ἕνα κοκαλάκι του. Ὅ,τι περίσσευε, τὸ πρωὶ θὰ ἔπρεπε νὰ τὸ κάψουν.

Θὰ τὸ ἔτρωγαν δὲ ἔχοντας ζωσμένη τὴν μέση τους, φορεμένα στὰ πόδια τους τὰ ὑποδήματά τους καὶ κρατῶντας στὸ χέρι τὸ ραβδί τους. Θὰ τὸ ἔτρωγαν δηλαδὴ «στὸ πόδι», ὅπως λέμε, μετὰ σπουδῆς· «πάσχα ἐστὶ Κυρίῳ» (εἶναι πάσχα Κυρίου / πάσχα πρὸς τιμὴν τοῦ Κυρίου).

Τὴν νύχτα θὰ περνοῦσε ὁ ἐξολοθρευτὴς ἄγγελος νὰ φονεύσει ὅλα τὰ πρωτότοκα τῶν Αἰγυπτίων «ἀπὸ ἀνθρώπου ἕως κτήνους».

Στὰ σπίτια ποὺ θὰ ἔβλεπε τὸ σημάδι μὲ τὸ αἷμα, δὲν θὰ ἔμπαινε.

Ὅλα αὐτὰ προτυπώνουν (σκιαγραφοῦν) αὐτὸ ποὺ θὰ γίνονταν στὸ μέλλον, στὰ χρόνια τοῦ Χριστοῦ. Διότι τὸν Χριστὸ καὶ τὰ περὶ τὸν Χριστὸν συμβολίζουν ὅλα αὐτά, ἐξόχως δὲ ὁ ἀμνός.

Πῶς ὅμως ὁ Θεὸς γίνεται τόσο σκληρὸς ἐδῶ μὲ τοὺς Αἰγυπτίους θανατώνοντας τὰ παιδιά τους;

Προσπαθοῦμε νὰ δώσουμε κάποιες ἐξηγήσεις.