Ο διάβολος ως ένας πολύ πολύ κακός «θεολόγος»

 

Κωνσταντίνου Χρ. Νούση, φιλολόγου-θεολόγου

Το παρόν άρθρο γράφεται με αφορμή το τέλος της ακολουθίας του Μεγάλου Αποδείπνου. Σε αυτό ψάλλονταν την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής οι εκπληκτικές μεσσιανικές προφητείες του Ησαΐου και τις απολαμβάναμε για πολλές μέρες. Ο μεγάλος αυτός θεολόγος προφήτης και πέμπτος χαρακτηριζόμενος ευαγγελιστής μίλησε για τον Χριστό και τη θεανθρώπινη φύση Του με σχεδόν εξονυχιστικό τρόπο. Πώς λοιπόν δεν πήρε καν χαμπάρι ο διάβολος και τρία ολόκληρα χρόνια - της επιγείου δράσεως Του - προσπαθούσε να «ψαρέψει» τον Κύριο για να μάθει την αλήθεια που κατά βάθος υποπτευόταν; Τελικά, η αποκάλυψη της σωτηρίου ταύτης αλήθειας έγινε για αυτόν με άκρως εμπειρικό και επώδυνο τρόπο: το κατάλαβε αμέσως με το που ξεψύχησε ο Ιησούς στον Σταυρό...

Η θεολογική επιστήμη είναι κυρίως  χαρισματική – θα έλεγα ότι αυτό ισχύει και για τις υπόλοιπες σε μεγάλο βαθμό, αλλά δεν είναι της παρούσης να το αναλύσουμε. Ειδικότερα, λοιπόν,  και σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό θα λέγαμε πως αυτό ισχύει για τη θεολογία. Δεν πρόκειται για έναν  ψιλό γνωστικό τομέα των επονομαζομένων και ως θεωρητικών επιστημών. Και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από το γεγονός ότι και ο διάβολος πιστεύει και φρίττει, σύμφωνα με τις Γραφές. Άλλωστε, όπως βλέπουμε και στους εν ερήμω πειρασμούς του Κυρίου, ο αρχέκακος όφις προσπαθούσε να τον εξαπατήσει μέσα από γραφικά χωρία! Είναι λοιπόν δυνατό το κακό και ακάθαρτο πνεύμα, που γνωρίζει από στήθους Παλαιά και Καινή Διαθήκη, να μην είναι και ένας άριστος θεολόγος;

Η απάντηση είναι σαφέστατα θετική. Όπως και ένας αιρετικός, που πιθανότατα γνωρίζει απ’ έξω όλη τη Γραφή και αυτός, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να χαρακτηρισθεί και να θαυμαστεί ωσεί καλός θεολόγος. Το ίδιο, θα πρόσθετα, ισχύει και για τους θεολόγους καθηγητές των σχολείων, που είναι είτε δηλώνουν άθεοι ή αγνωστικιστές. Δεν μπορούν ούτε αυτοί να ονομασθούν θεολόγοι, αλλά απλοί διδάσκαλοι των θρησκευτικών. Και γιατί ισχύει όλο αυτό; Και πάλι απλούστατα: διότι τους λείπει η Θεία Χάρη.

Ανέκαθεν οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι Άγιοι αυτής, οι κατεξοχήν όντως θεολόγοι, συνέδεαν την αγιότητα με το θεολογικό χάρισμα. Και δεν είχαν άδικο, όπως θα δούμε μέσα από τον προφήτη Ησαΐα, όπως προαναφέρθηκε στα εισαγωγικά του παρόντος. «Οὗ ἡ ἀρχὴ ἐγενήθη ἐπὶ τοῦ ὤμου αὐτοῦ, καὶ καλεῖται τὸ ὄνομα αὐτοῦ μεγάλης βουλῆς ἄγγελος, θαυμαστὸς σύμβουλος, Θεὸς ἰσχυρός, ἐξουσιαστής, ἄρχων εἰρήνης, πατὴρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος» (κεφ. 9, στ. 6). Η θεανθρώπινη φύσις του Κυρίου εν προκειμένω κάνει μπαμ! – μετά συγχωρήσεως για την έκφραση. Ποιος απλός άνθρωπος, όσο άγιος και να ήταν, θα μπορούσε να έχει την αρχή πάνω του; Την έννοια της αρχής είτε ως εξουσίας λαμβανομένης είτε και ως αρχής με χρονικό ή οντολογικό σημαινόμενο εκλαμβανομένης. Αμ και το άλλο; Πατὴρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος; Ένας ψιλός άνθρωπος; Από πού και ως πού; Δεν θα μας έφταναν σελίδες και σελίδες για να αναλύσουμε εκτενώς τη θαυμασιότατη αυτή προφητεία του μεγάλου Ησαΐα. Και ο εωσφόρος δεν μπόρεσε αιώνες πριν την ενσάρκωση να το αντιληφθεί, αλλά ούτε και στα πρώτα τριάντα χρόνια της εν σαρκί παρουσίας του Κυρίου ανάμεσά μας...

Και δεν είναι τα μόνα χωρία και «σημεία» μέσα στην Παλαιά Διαθήκη που δείχνουν τη θεϊκή φύση του Λόγου που ενηνθρώπησε. Γιατί όμως δεν τα κατάλαβε ο εξάποδος (εκ του έξω από δω και όχι ως έχων έξι πόδια!); Διότι δεν είχε τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος. Όπως μάλιστα φαίνεται, αν δεν έχει κάποιος τη Θεία Χάρη, τότε πολλάκις υστερεί και σε απλές λογικές κατανοήσεις...

Θαυμάζουμε την επιστημοσύνη αλλοδόξων θεολόγων και τον αγιογραφικό καταρτισμό πλανωδίων αιρετικών προσηλυτιστών. Παραδεχόμαστε «θεολόγους» μέσης και ανωτέρας εκπαίδευσης, μόνο και μόνο για τις ρητορικές τους και λογοτεχνικές περί Θείου προσεγγίσεις. Και όμως έτσι απλούστατα αποκαλύπτουμε την πνευματική γυμνότητα εκ της οποίας πάσχομεν αμφότεροι: θαυμάζοντες και θαυμαζόμενοι... Η γυμνότης, σημειωθήτω, εμφανίσθηκε στον Παράδεισο ως καρπός της απώλειας της Θείας Χάριτος που στόλιζε τους Πρωτοπλάστους προ της μοιραίας προπατορικής πτώσεως...

Λάρισα, 13/4/2023
Μ. Πέμπτη